Actinidia deliciosa, kiwifruit veya Çin bektaşi üzümü olarak da bilinen, Actinidiaceae familyasına ait bir meyve türüdür. Doğu Asya’ya özgüdür ve ılıman iklimlerde yetiştirilir.
Morfoloji:
- Asma: Actinidia deliciosa, odunsu bir asmadır. 10 metreye kadar uzunlukta büyüyebilir.
- Yapraklar: Yapraklar, oval veya kalp şeklinde, yeşil renktedir.
- Çiçekler: Çiçekler, beyaz veya krem rengindedir ve hoş bir kokuya sahiptir.
- Meyve: Meyve, oval veya yuvarlak şekilli, kahverengi tüylü bir kabuğa sahiptir. İç eti yeşil, sulu ve tatlıdır.
Habitat:
- Actinidia deliciosa, ılıman iklimlerde yetiştirilir.
- Güneşli ve nemli ortamları sever.
- İyi drene edilmiş topraklarda yetişir.
Türkçe Adı:
- Actinidia deliciosa’nın Türkçe adı Kivifruit veya Çin Bektaşi Üzümü‘dür.
Üreme:
- Actinidia deliciosa, dioik bir türdür. Erkek ve dişi çiçekler ayrı bitkiler üzerinde bulunur.
- Tohumlar ile veya çelik alma yöntemiyle üremektedir.
- Tozlaşma, arılar ve diğer böcekler tarafından gerçekleştirilir.
Besin Değeri:
Meyve çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Meyve de çok sayıda tohum vardır ancak bunlar da meyve ile birlikte tüketilebilir. C vitaminin bakımından zengindir. Yapraklarının da tüketilebileceği rapor edilmektedir.
Actinidia deliciosa, C vitamini, E vitamini, K vitamini ve potasyum bakımından zengin bir meyvedir.
Ayrıca lif ve folat bakımından da zengindir.
Tıbbi Kullanım:
- Actinidia deliciosa’nın tıbbi kullanımları olduğu bilinmektedir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur.
- Sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olur.
- Cilt sağlığını korumaya yardımcı olur.
Cins Adının Kökeni:
- Actinidia cins adı, Yunanca “aktis” (ışın) ve “idein” (görmek) kelimelerinden türemiştir.
- Bu isim, bitkinin yapraklarının damarlı görünümüne atıfta bulunur.
Sonuç:
Kabuğundan kağıt elde edildiği de çeşitli kaynaklarsa bildirilen Actinidia deliciosa, besin değeri yüksek ve tıbbi kullanımları olan bir meyvedir. Ilıman iklimlerde yetiştirilebilir ve tohumlar ile veya çelik alma yöntemiyle üremektedir.