Lupinus angustifolius (Mavi Acı Bakla)

Buradanara Paylaşımları
Fotoğraf: Fazlı Yurtsever

Lupinus angustifolius, dar yapraklı lupin ve mavi lupin gibi birçok yaygın isimle bilinen bir lupin türüdür. Avrasya’ya ve Kuzey Afrika’ya özgü olup Avustralya ve Kuzey Amerika’nın bazı bölgelerinde doğallaştırılmıştır. 6000 yılı aşkın bir süredir yenilebilir baklagil tohumları için, bir çiftlik hayvanı ve yeşil gübre için bir gıda ürünü olarak yetiştirilen bitki, yeşil bir gübre olarak veya hayvan yemi veya insan tüketimi için bir dane baklagil olarak kullanılır. Nitrojen ve düşük besin ihtiyacını giderebilme özelliğinden bitkinin toprak iyileştirici olarak ekilmesi uygundur. Ayrıca, lupinler bir toprağın sıkışmasını azaltabilen güçlü köklere sahiptir

20 cm ila 1 metre büyüyebilen bitkinin yaprakları dar, gövdesi dik ve dallıdır. Yapraklar el parmakları biçiminde, 5 ila 9 arası şeritsi yaprakçığa bölünür. Yapraklar almaşlı dizilişli ve uzun saplıdır. Yaprakçıklar 2 ila 5 cm uzunluğunda ve 2 ila 4 mm genişliğinde, düz, şeritsi ila şeritsi kaşıksıdır. Çiçekler mavi, mor, pembe veya beyaz tonlarında olabilir. Meyve 3,5 ila 6 cm uzunluğunda ve 8 ila 13 mm genişliğinde, sarı ila siyah renkli, bakla biçimlidir, tohumlar koyu gri, kahverengi ve beyaz renkli, benekli ya da alacalı olabilir. Erken bahar günlerinde doğrudan dışarı ekilebilir. Aşırı sıcaklara duyarlıdır. Tohumlar ağustos ve eylül aylarında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir.

Yol kenarı, çalılıklar ve orman açıklıklarında görülen bitkiye ilk olarak Ayvacık kırsalında rastlamış idim.

Dilimizde Mavi acı bakla, Mavi lüpen ve Acı bakla adları ile bilinmekte olup Nisan ve temmuz ayları arasında çiçek açar.

Deniz seviyesinden 700 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Cins adı Latince kurt gibi anlamına gelir. Kumlu toprağı geliştirmek ve yabani otlarla mücadelede kullanılmasına atfen. Latince “lupus” kelimesi kurt anlamına geldiği gibi, yutmak, yırtıcı, israf karşıtı gibi anlamlara da gelir. Diğer bir görüş ise, antikçağda bitkilerin kurt gibi doymak bilmez bir şekilde toprağı sömürdüklerine inanılması ile ilgilidir. Tür adı Latince dar yapraklı anlamına gelir. Türün yaprak yapısına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Lupinus angustifolius caeruleus elatior”dur.

Araç çubuğuna atla