Euphorbia helioscopia (Sarı sütleğen)

Buradanara Paylaşımları
Fotoğraf: Fazlı Yurtsever

Gövde tek, dik, yukarı doğru dallı ve tüysüz olup 50 cm kadar büyüyebilen bitkinin yaprakları almaşlı dizilişli, neredeyse sapsız, oval, uçlara doğru geniş, 1,5 ila 3 cm uzunluğunda ve kenarları inceden tırtıklıdır.

Çiçekdurumu siyatyum (çanak), tek dişi çiçek ve bir kaç erkek çiçekli salgı-taşıyan involukrumla çevrelenmiş. Siyatyumlar nihai bir yalancı şemsiyenin ışınları üzerinde yalancı dikazyal olarak yerleşmiş, koltuksal kollar taşır ya da taşımaz. Siyatyum involukrumu genellikle 5-loplu, (l−)4−5 çeşitli-şekilli bezeler loplarla almaşlı dizilişli. Erkek çiçeklerin her biri kendi sapçığı üzerinde tek çıplak sitamen taşır (eklemli bir filament gibi görünen). Dişi çiçek, genellikle meyvedeyken uzamış sapları üzerinde üçgözlü çıplak yumurtalık taşır.

Tohumtaslağı her gözde tek. Sitiluslar 3, tabanda birleşik, sitigmalar sıklıkkla iki eşit parçalı. Meyve yarılan (regma) tipte, 3-kapaklı, perdeden yarılıp açılan meyve. Tohumlar genellikle karunkulalı.

Geçirgen toprakları ve güneşli bölgeleri tercih eder. Tohumlar doğrudan dışarı ekilebilir, 20 derecede 2 ila 3 haftada çimlenirler. -23 dereceye kadar dayanıklıdır.

Genellikle killi topraklarda çıkan Euphorbia helioscopia içerdikleri sütsü salgı ve bitki öz suyu zehirlidir ve ciltte tahrişe neden olur.

Erken ilkbaharda çimlenen tohumlardan çıkan Euphorbia helioscopia bahar yaz ve sonbahar dönemi boyunca çiçeklenip tohum üretebilir.

Doğal olarak Asya, kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösteren Euphorbia helioscopia Tahrip edilmiş araziler, yol kenarı ve tarlalarda görülür.

Dilimizde Sarı sütleğen, Seher otu, Zehir otu ve Feribanotu adları ile bilinmekte olup Şubat ve haziran ayları arasında çiçek açar.

Deniz seviyesinden 1400 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Cins adı Euphorbus’a adanmıştır. Antonius Musa’nın kardeşidir ve Moritanya kralı Juba’nın hekimidir. Atlas dağlarında keşfettiği bir sukulent türünün laksatif etkilerini yazmış, bu nedenle kral tarafından bu sütleğene onun adı verilmiştir. Tür adı Antik Yunanca güneşe bakan anlamına gelir. Bitkinin yönünü güneşe dönmesine atıftır. Ancak bu bilimsel bir gözlemle desteklenmemiştir. Bu durumda, antikçağda bitkinin böyle davrandığına inanılırdı ve bitkinin antikçağdaki adı modern literatürde aynen korunmuştur.

Genç gövdeler pişirilerek tüketilebilir.

Tekrarlayan hastalıklara karşı etkilidir. Yaprak ve gövde ateş düşürücü ve kurt düşürücüdür. Antikanser özelliklere sahiptir. Özsuyu deri döküntülerine karşı harici olarak uygulanabilir

Araç çubuğuna atla