Çayır melikesi (Filipendula vulgaris)

Çayır melikesi (Filipendula vulgaris) bitkisinin gövdesi dik, tüysüz ve üç yapraklıdır. Genellikle 30 ila 50 cm büyüyebilirler. Taç kısmı çok simetrili, kremsi beyaz ve hafifçe kırmızımsı, 10 ila 15 mm genişliğinde, taç yapraklar beş ila altı arası sayıda ve 6 ila 8 mm uzunluğundadır. Beş ila altı arası loba sahiptir. Çok sayıda ercik vardır. Çiçekler kokulu değildir. Yapraklar tabanda rozet oluşturur, gövdede ise almaşlı dizilişlidir. Yaprak ayası teleksi loblu, 15 ila 30 arası çift ve ayrıca terminal yaprakçıklıdır. Yaprakçıklar büyük dişli ve sığ loblu, tüysüz, hafif kokuludur. Tohumlar haziran ve eylül aylarında olgunlaşır.

Çiçekler erseliktir.
Genellikle kireçli toprakları sever.
Bitki doğal olarak Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita|Sinonimler]
Çayırlarda görülür. Bu belge içindeki görseller Artvin ili, Ardanuc ilçesindendir.
Dilimizde Çayır melikesi adı ile bilinmektedir.
Mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açar.
Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adı Antik Yunanca asılı iplikler anlamına gelir. Kök yumrularında görülen ip benzeri yapılarına işaret eder. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir. Türün Filipendula ulmaria’ya (Çayır kraliçesi) göre daha geniş yayılışa sahip olmasına işaret eder.
Yumrulu kökleri ve genç yaprakları çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Yapraklar salata ve çorbalara eklenebilir.
Kök parazit düşürücü ve taş dağıtıcıdır. Epilepsi, böbrek ve mesane taşları, genital akıntı ve bağırsak solucanlarının tedavisinde kullanılır.
Ezilmiş yapraklar ve kökler keklik üzümü yağı (metil salisilat) kokusuna sahiptir.
Taksonomi ve adlandırma
Cins adı Filipendula, bazı türlerde köklerden sarkan kök yumrularına atıfta bulunarak Latince filum (“iplik”) ve pendulus (“asılı”) kelimesinden gelir. Spesifik sıfat vulgaris “yaygın” anlamına gelir. İngilizce adı “dropwort”, kökten damlalar gibi sarkan yumrulardan gelir.
Yetiştirme
Üreme tohum ve sürünen köklerin bölünmesidir. Yumrulu kökler ve genç yapraklar sebze olarak pişirilebilir veya çiğ olarak salata olarak yenebilir. Tadı acı tatlıdır. Olgun yapraklar, metil salisilat salınımı nedeniyle ezildiğinde keklik üzümü yağı kokar.