Written by 
Mandalina (Citrus reticulata), narenciye ailesinin en tatlı üyelerinden biridir. Akdeniz iklimine özgü habitatı, besleyici yapısı ve mutfaktaki çok yönlü kullanımıyla hem tarım hem de sağlık açısından değerli bir meyvedir.
🌿 Habitatı ve Morfolojisi
Mandalina, Rutaceae (narenciyegiller) familyasından, 2–7 metreye kadar boylanabilen, kışın yaprak dökmeyen bir ağaçtır. Yaprakları parlak yeşil, oval ve uçları sivridir. Çiçekleri beyaz renkte ve hoş kokuludur. Meyvesi yuvarlak, kolay soyulabilir kabuklu ve bölmeli yapıdadır. Genellikle kış aylarında hasat edilir.
🌍 Ekolojik Gereksinimleri ve Yetiştirilmesi
Mandalina, Akdeniz iklimi koşullarında en iyi gelişimi gösterir. Donlara karşı hassastır; sıcaklık 0°C altına düştüğünde zarar görebilir. Hafif asidik, geçirgen ve humusça zengin toprakları tercih eder. Sulama, özellikle yaz aylarında düzenli yapılmalıdır. Fidan dikimi ilkbaharda önerilir. Budama, hava sirkülasyonunu artırmak ve verimi yükseltmek için gereklidir.
🍊 Besin Değeri
100 gram mandalina:
- Yaklaşık 53 kcal enerji
- Vitamin C açısından zengindir (günlük ihtiyacın %30–40’ı)
- Lif, potasyum, folik asit ve flavonoid içerir
- Antioksidan etkisiyle bağışıklık sistemini destekler
- Sindirimi kolaylaştırır ve cilt sağlığını korur.
🍽️ Mutfakta Kullanım Şekilleri
- Taze tüketim: Kahvaltılık veya ara öğün olarak
- Sıkma suyu: C vitamini deposu olarak
- Reçel ve marmelat: Kabuklarıyla birlikte
- Salatalar ve tatlılar: Aromatik katkı
- Kurutulmuş kabuk: Çay ve baharat olarak
🧠 Etimolojik Kökeni
Bilimsel adı Citrus reticulata olan mandalina, Latince “reticulatus” (ağsı, bölmeli) kelimesinden türemiştir. Bu ad, meyvenin iç yapısındaki bölmeli karaktere işaret eder. “Mandalina” kelimesi ise muhtemelen Çin kökenli “mandarin” kelimesinden evrilmiştir; bu da meyvenin Çin’deki kökenine işaret eder.
📌 Diğer Önemli Bilgiler
- Mandalina, Çin ve Güneydoğu Asya kökenlidir.
- Türkiye’de Satsuma, Nova, Klemantin gibi çeşitleri yaygındır.
- Tam verimli bir ağaç yılda 70–80 kg meyve verebilir.
- Mandalina kabuğu uçucu yağlar içerir; kozmetik ve aromaterapide kullanılır.
