Written by Anavatanı Çin’dir. Çok erken dönemlerde Ortadoğu ve çevresinde yayılmıştır. Iris pallida × Iris variegata‘nın melezi olduğu düşünülmektedir. Ilıman bölgelerde yetişir.
Hızlı büyürler. 60 cm boy yapabilirler. Kendi kendine çoğalan ve yaprak dökmeyen bir bitkidir. Farklı görünümlü güzel çiçekleri yaz başlarında açar. Toprak seçiciliği yoktur. Ilıman iklimleri sever.
Kökleri 10 cm derine inebilen Iris × germanica’nın gövdesinin üst bölümü dallı ve silindiriktir. Çiçek örtüsü koyu mor ila soluk mavi arası, 8 ila 15 cm genişliğinde, altı tepallidir. Çiçekler kokuludur. 3 ercik görülür. Taban yaprakları sapsızdır. Bunlar 30 ila 70 cm uzunluğunda ve gövde yapraklarından küçüktür. Meyve uzunlamasına, üç loblu ve kapsül biçimlidir. Nadiren tohum görülür.
Mezarlıklar ve ekili alanların yakınlarda sıklıkla görülür. Bunun nedeninin Delos adasındaki Apollo türbesi ile ilgili olabiliceği düşünülmektedir. Bölge Apolla’ya (adak olarak) sunulan parfümleri ile meşhurdu ve parfüm elde edilen bitkiler de türbe civarına dikilmekteydi.
Nisan ve mayıs ayları arasında çiçek açan Iris × germanica dilimizde Mor süsen, Gök süsen ve Mor zambak adları ile bilinmektedir.
Deniz seviyesinden 600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adını Iris’ten almıştır. Hesiodos, Iris’in gökkuşağını simgelediğini, bu nedenle yer ile gök ya da diğer bir deyişle tanrılar ile insanların arasında bir köprü görevi gördüğünü kaydetmektedir. Doğallıkla Iris, tıpkı Hermes gibi tanrıların habercisidir. Çoğunlukla Hera’nın sürdüğü at arabasının arkasında oturur bir biçimde resmedilmiş olan İris, birçok primitif kavimde görülen, gökkuşağının cennetle yeryüzü arasında bir iletişim görevi üstlendiği yönündeki inanışın kişiselleştirilmiş halidir. Çiçeklerinin yoğun renk varyasyonuna sahip olması nedeniyle gökkuşağı ile ilişkilendirmiştir. Tür adı Latince Almanya anlamına gelir. Türün tip yerine işaret eder ancak türün anavatanı kesin olarak bilinmemektedir. Özgün tanımda “Habitat in Germaniae editis” olarak geçmektedir.
Bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıkların tedavisinde kullanılır. Bağırsak boşaltıcı ilaç. Kökü idrar söktürücü, kusturucu, balgam söktürücü ve hafif müshil etkilidir. Kökünün suyu ödem tedavisinde kullanılır.
Yaprak ve yumrusunun yutulması halinde bir dizi mide sorununa yol açabilir.
Kök kurutulup öğütülerek parfüm, diş macunu ve nefes ferahlatıcı yapımında kullanılır. Kökten siyah, çiçeklerden mavi boya elde edilir. Tohumları tespih yapımında kullanılır.