Eruca vesicaria (Roka)

Eruca vesicaria 10-50 cm boylanabilen, tek yıllık, yoğun kokulu, otsu bir bitkidir. Gövdeler diktir; basit veya dallanmıştır. Yapraklar derince teleksi lobludur, dört ila on arası yanal loblar ve büyük bir terminal lob olur. Çiçekler 2 ila 4 cm çapındadır, taç yapraklar krem beyazı renginde ve mor damarlıdır, ercikler sarıdır, çanak yapraklar çiçek açtıktan sonra da kalır. Meyve 12 ila 25 mm uzunluğundadır. Gövde dallı ve tüysüzdür. Yapraklar almaşlı dizilişli ve saplıdır. Üst yapraklar gövdeye paralel ve lobsuzdur. Tohumlar haziran ve ağustos aylarında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir. Yetiştirmesi hayli kolaydır. Olgunlaşan bireyler kuraklığa dayanıklıdır. Tohumlar baharda doğrudan dışarı ekilebilir.

Doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösteren bitki mutfak değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümünde yetiştirilmektedir.
Tarlalar, yol kenarı ve tahrip edilmiş arazilerde görülen, dilimizde Roka adı ile bilinen Eruca vesicaria Mart ve mayıs ayları arasında çiçek açar.

Cins adı ile ilgili birden fazla çıkarsama vardır; Latince tırtıl anlamına gelir. Tırtılların bitkiyi sevmelerine işaret eder. Latince yakıcı anlamına gelir. Tohumların tadına işaret eder. Latince kirpi anlamına gelir. Gövdelerin tüylenmesine işaret eder. Tür adı Latince mesane anlamına gelir. Meyve yapısının mesaneye benzemesine işaret eder. Ayrıca bitki mesane sorunlarının tedavisinde de kullanılmıştır.

Yaprakları çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. C vitamini bakımından zengindir.

Yapraklar iskorbüt hastalığı önleyici, idrar söktürücü, uyarıcı ve mide ağrısı geçiricidir. Tohumlar serinletici ve uyarıcıdır. Tohumlarından elde edilen yağ afrodizyaktır.
Antiseptik, büzücü, kanama durdurucu ve toniktir. Köklerinden elde edilen infüzyon ishal, dizanteri, kolera, gastroenterit, iç kanama ve aşırı menstruasyon tedavisinde etkilidir. Harici olarak yara tedavisinde, hemoroit, pamukçuk, vajinal sorunlar ve ağız iltihabı vakalarında başvurulur. Köklerin en doğru hasat zamanı bitkinin çiçek açtığı zamandır. Yapraklar bitki tohuma durmadan önce hasat edilmelidir.

Kuru yapraklarından kahverengi boya elde edilir.