Written by Alcea rosea, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından çok yıllık otsu, çiçekli bir bitkidir.
2-2,5 metreye kadar boylanabilir. Gövde dalsızdır. Toprağın özelliğine bağlı olarak Alcea rosea’nın çiçekleri beyaz, koyu kırmızı, pembe, sarı ya da turuncu renklerde olabilir. Örneğin koyu kırmızı renkli çiçekler kumlu topraklarda, açık renkli çiçekler killi topraklarda görülür. Çiçekler 5 ila 10 cm çapındadır. Taç yaprak sayısı beştir. Çanak beş lobludur. Ekçanak 6 ila 7 arası lobludur. Sap çok kısadır. Yapraklar almaşlı dizilişki, saplı ve kulakçıklıdır. Yaprak ayası yuvarlakça yüreksi, 3 ila 7 arası loblu, tırtıklı, buruşuk ve kaba tüylüdür. Popüler bir süs bitkisidir.
Doğal olarak Çin’de yayılış gösteren Alcea rosea süs bitkisi değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümüne yayılmıştır. Kew’e göre Anavatanı Türkiye’dir ve A. biennis × A. setosa‘nın hibridi olduğu sanılmaktadır.
Yol kenarı, tarlalar ve steplerde görülen Alcea rosea dilimizde Gül hatmi adı ile bilinmekte olup Temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açar.
Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adı Antik Yunanca şifa anlamına gelir. Cinsin iyileştirici özelliklerine işaret eder. Tür adı Latince gül gibi anlamına gelir. Türün çiçek rengine işaret eder.
Genç yapraklar çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Taç yaprak ve tomurcukları çiğ olarak tüketilebilir. Taç yapraklardan çay yapılır.
Geleneksel tıpta, yumuşatıcı ve müshil olduğuna inanılmaktadır. İltihabı kontrol etmek, yatak ıslanmasını durdurmak ve dişeti kanaması olan durumlarda ağız gargarası olarak kullanılır. Çiçekler yatıştırıcı, idrar söktürücü ve yumuşatıcıdır. Göğüs şikayetlerinin tedavisinde yararlıdırlar. Kabızlık, dismenore, hemoraji vb. tedavisinde kan dolaşımını iyileştirmek için bir kaynatılarak kullanılır. Kök, büzücü ve yatıştırıcıdır. Ezilerek ülsere bir lapa olarak uygulanır. Dahili olarak dizanteri tedavisinde kullanılır. Böbrek / rahim iltihaplarının tedavisinde, vajinal / seminal akıntı tedavisinde ve kökleri iştah kaybını tedavi etmek için kullanılır. Tohumlar yatıştırıcı, idrar söktürücü ve ateş düşürücüdür.
