Erodium malacoides (Dönbaba)

Buradanara Paylaşımları
Fotoğraf: Fazlı Yurtsever

5 ila 50 cm büyüyebilen Erodium malacoides bitkisinin sapları tüylüdür. Çanak yaprakların ucunda yumuşak çıkıntılar vardır. Taç yapraklar beş adettir ve renkleri lavanta ile eflatun arasıdır. Meyvesi yeşil renklidir. Çiçekler erseliktir. Geçirgen toprakları ve güneşli bölgeleri tercih eder. Yapraklar almaşlı dizilişli, düz, dikdörtgensi ya da dikdörtgensi yumurtamsı, dişli ve tüylüdür. Çiçek kurulu şemsiye biçimindedir. 5 adet açık yeşil tüylü çanak yaprak görülür ve üzerlerinde koyu yeşil damarlar mevcuttur. Ercik sayısı beştir. Polen rengi sarıdır.

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösteren Erodium malacoides tarla, çayırlar ve tahrip edilmiş arazilerde görülür.

Dilimizde Dönbaba adı ile bilinen Erodium malacoides şubat ve mayıs ayları arasında çiçek açar.
Cins adı Antik Yunanca balıkçıl anlamına gelir. Cinsin meyvelerinin balıkçıl (Ardeidae) gagasına benzemesine işaret eder. Cinsin Türkçe adı olan dönbaba büyük ihtimalle olgun meyvelerin kendi ekseni etrafında müdahale olmaksızın dönmelerine işaret eder. Tür adı Latince Malva gibi anlamına gelir. Türün yapraklarıın ebegümecigiller ailesinden Malva (ebegümeci) cinsine benzemesine işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Geranium folio althaea”dir.

Genç yapraklar çiğ ya da pişirilerek tüketilebilen bitkiden yeşil boya elde edilir.

tr_TRTurkish
Araç çubuğuna atla