Smyrnium perfoliatum

Doğal olarak Türkiye, Avrupa, Ortadoğu ve Kırım’da yayılış gösteren bitki sarı renkli çiçeklere ve kanatlı gövdelere sahip, 25 cm’ye kadar boylanabilen ikiyıllık bir bitkidir. Taban yaprakları 2 ila 3 arası üçlü ya da teleksidir. Üst gövde yaprakları almaşlı dizilişlidir. Mayıs-Haziran aylarında çiçeklendiği gözlemlenmiştir. Çiçek kurulu 7 ila 14 kolludur ve kollar kısaca tüylüdür. Bilinen bir süs bitkisidir. Gölgeli bölgeleri ve nemli toprakları tercih eder. 

Çalılık, alpin çayırlar ve orman açıklıklarında görülür. Balıkesir Burhaniye ve İzmir Seferihisarda gözlemlediğim bu bitkinin yaygın adları sarıkörek ve yabani kereviz olarak bilinmektedir.

500-1600 metre arası coğrafi yüksekliklerde rastalanan bu bitkinin cins adının Antik Yunanca “mürr” anlamına geldiği ; bitkilerin kokusunun Commiphora myrrha gibi ağaçlardan elde edilen ve mürr adı verilen reçinenin kokusuna benzemesine işaret ettiği, nette yapılan taramalarda, bidirilmektedir. Tür adı Latince “sarılıcı” anlamına gelir. Gövde yapraklarının gövdeyi tamamen sarmasına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Smyrnium foliis caulinis simplicibus amplexicaulibus”tur.

Sofralarımızdaki yerine bakacak olursak; yapraklar, gövde ve genç sürgünler yenilebilir. Ayrıca bunlar çiğ olarak salata ve çorbalar eklenir. Tadı kerevizi andırır. Genç bireyler maydanoz ikamesi olarak tüketilir. Tohumları baharat olarak kullanılır. Kökü pişirilerek çorba yapılır.

Geleneksel tıp
Galen: Terletici ve öksürük gidericidir. Yılan ısırıklarına karşı kullanılır.

Dioscorides: Yaprakları tüketilir. Kökü yılan ısırmalarına karşı kullanılır. Öksürük ve nefes darlığı vakalarında etkilidir. Ağrılı idrara çıkma vakalarında kullanılır. Ödem ve iltihapları dağıtır. Tohumları böbrek, dalak ve mesaneye faydalıdır. Siyatik için yararlıdır. Doğum sonrası fazlalıkları atmak için kullanılır. Tekrarlayan ateşler için etkilidir.