Written by Genel bilgiler
Çok yıllık otlar ya da zaman zaman çalılardan oluşan bir cinstir. Kök kalındır. Yapraklar almaşlı dizilişli ve üç loba bölünmüştür. Ayrıca her lob yeniden üçe bölünür. Çiçekler iri ve gösterişlidir. Cins kuzey yarımküreye özgüdür.
Etimoloji
Cins adını tanrıların hekimi Paeon’dan (Παιάν) almaktadır. Hades ve Ares gibi büyük tanrıların Troya savaşı esnasında aldıkları yaralarını iyileştirmesi ile bilinen Paeon, tıp tanrısı Aesculapius’un öğrencisidir. Pluto’nun Hercules’den aldığı yaraları da iyileştirmiştir. İlk defa bereket tanrıçası ve titan Leto’ya bir bitkinin kökünü sunarak onun doğum esnasında yaşadığı acıları azaltmıştır. Bu hikâye nedeniyle şakayık tohumları antikçağda hamile kadınlar tarafından kullanılmıştır. Öğrencisi Paeon’un ünlenmesi, hocası Aesculapius’un onu kıskanmasına ve ölümle tehdit etmesine neden olur. Zeus (bazı kaynaklarda Pluto), Paeon’u Aesculapius’ta korumak için onu bir şakayığa dönüştürür. Dilimizdeki karşılığı olan “şakayık” Arapça (شقايق) mahreçlidir ve Arapça’da Anemone cinsini tanımlamak için kullanılır.
Tarihi
Şakayık bitkisinin dikildiği yere kötü ruhların gelemeyeceğine, bitkinin küçük bir parçasının üzerinde taşındığında büyüden korunulacağına inanılırdı.
Cinsin süs bitkisi nedeniyle sayısız kültivarı mevcuttur. Tohumdan çiçek açma zamanına kadar olan süre oldukça uzun olduğu için doğadaki örnekler ticari amaçlarla sökülmekte bu da cinsin doğal popülasyonlarını tehdit etmektedir.
Kökü kurutularak muska gibi boyna asıldığında sarayı tedavi edeceğine ve kabusları önleyeceğine inanılırdı.
Bitki utancı simgeler.
Geleneksel tıp
İbn-i Sînâ: Tohumları kabus görmeyi engellemek için kullanılır. Mide yanmalarına karşı faydalıdır. Doğum sonrası durmayan kanamaları durdurmak için kullanılır (Paeon’un Leto’ya kanamasını durdurması gibi). Rahim ağrısı ve spazmlarına iyi gelir. Gut vakalarında kullanılır. Saraya faydalı olduğu ve hatta muska halinde asıldığında bile etkili olduğu söylenir. Tohumları mideye kuvvet verir. Sarılık ve karaciğer sorunlarında kullanılır. Adet akışını teşvik eder. Bademle birlikte doğum sonrası kalıntıları atmak için kullanılır. Böbrek ve mesane ağrılarına faydalıdır.
Turkish 
English