Çanakkale ilinin Ayvacık ilçesine bağlı Küçükkuyu mevkiinde yer alan Mıhlı çayı, Kaz dağlarından gelen su kaynaklarının oluşturduğu, boyunca adıyla anılan bir ufak şelale ve küçük göletleriyle görülmesi gereken doğa harikası akarsularımızdandır. Çanakkale ve Balıkesir sınırları arasında yer alan bu şirin bölgemizin, üzerinde bulunan tarihi Roma dönemine uzanan taş kemerli köprüsü ve Rumlardan kalan, artık kullanılmayan değirmeniyle, sadece doğa değil tarihi ve kültürel bir değer olduğunu söylemek, kanımca, bir abartı da olmayacaktır.
Başdeğirmen
Rumlardan kalma bir değirmen olan Başdeğirmen, su yolları ve taşları aynen muhafaza edilen, restore edilmiş kültürel mirasımızdan birisidir. Değirmenin bir kaç km sonrasında yüzülebilecek ölçülerde harika bir gölet ve bu gölete akan harika şelale bulunmaktadır.
Başdeğirmene ait, bir zamanlar su enerjisini kinetik enerjiye dönüştürüp kocaman degirmen taşlarını döndüren, günümüzde yalnızlığa terkedilmiş, çarkı.
Günümüzde, eksilen değerleriyle, sessizliğe terkedilmiş başdeğirmen yapısından günümüze kalanlar.
Una dönüştürülecek tane yüklü çuvalı sırtlayıp bu merdivenleri tırmanan, çuvalını üst sahanlığından darı haznesine boşaltıp altında dönen taşların arasından püsküren un zerrelerinden yükselen o güzel bereketli kokuyu ciğerlerine kadar hisseden anadolu insanlarının özlemini hissettim bir an.
Şimdi yalnız, kaderine küskün, ancak benim gibi birkaç ziyaretçinin uğrak yeri olan mekandır, başdeğirmen.
Roma Köprüsü
Roma döneminden kalma kemerli bir köprü de başdeğirmenin kadim dostu olarak hala ayakta durmaktadır. Ve hala Mıhlı çayının üstünde bir gerdanlık gibi parlamakta, bölgenin ziyaretçilerine geçit olmakta.
Bir zamanlar Troya antik kentine Mıhlı Çayı üzerinden giden bir geçiş noktası olan bu köprünün, net bir bilgi olmasa da, bölgenin Roma İmparatorluğu hakimiyetinde bulunduğu zamanlarda inşa edildiği düşünülmektedir. 17 metre yüksekliğinde inşa edilmiş taş köprünün günümüze ulaşan son hali ise 2017-2018 yılları arasında Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından restore ettirilmiş.
Günümüze kadar ulaşan bu değerlerimiz sizlerin ilgisini bekliyor şimdi.